Sprekend RD

„Een staakt-het-vuren tussen Libanon en Israël moet niet per se worden uitgelegd als een Israëlisch cadeautje aan Donald Trump,” zegt buitenlandredacteur Richard Donk in de podcast Sprekend RD. „De Verenigde Naties bereidden een resolutie voor om Israël te dwingen een einde te maken aan de oorlog in Libanon. De verwachting is dat de Amerikanen in dat geval mogelijk hun veto niet zouden uitspreken.” „Diverse analisten zeggen dat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu belang heeft om de oorlog in stand te houden, maar tegelijkertijd kan een bestand zijn positie ook versterken.” In de podcast legt Richard Donk uit waarom dat zo is. In het gesprek gaat Richard in de op de persoon van Netanyahu. „Een politiek overlever noemt hij de langstzittende premier van Israël.” Zijn bijnaam Mr. Security is niet onterecht. Hij krijgt wel veel kritiek, maar de veiligheid van Israël staat bij hem hoog in het vaandel.” Het Internationaal Strafhof heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Benjamin Netanyahu en een aantal Hamasleiders. Dat Netanyahu daarmee in hetzelfde verdachtenbankje als de terreurorganisatie gezet wordt, vindt buitenlandredacteur Richard Donk, alleszins onterecht. „Ondanks alle kritiek vanuit Nederland, ziet Israël Nederland als vriend. Kijkt Israël naar de winst van de PVV en de houding van Wilders als het om Israël gaat, dan reageerde het furieus op de opmerking van minister Veldkamp dat deze gehoor zal geven aan het arrestatiebevel.”

Op honderden plaatsen wereldwijd kleurden afgelopen woensdag kerken en kathedralen rood. Het doel: aandacht vragen voor christenvervolging. Red Wednesday, een initiatief van de rooms-katholieke organisatie Kerk in Nood, roept op tot solidariteit met vervolgde christenen. „De kleur rood verwijst naar het bloed van martelaren. Het is een krachtig symbool,” vertelt buitenlandredacteur Leendert de Bruin. De cijfers over christenvervolging zijn schrikbarend. Wereldwijd worden meer dan 365 miljoen christenen vervolgd, met name in Afrika en Azië. In Afrika heeft de opmars van militante islamitische groepen de situatie drastisch verslechterd. „Jihadistische groeperingen zoals Boko Haram en IS in West-Afrika onderdrukken talloze christenen”, legt De Bruin uit. „In landen zoals Burkina Faso, waar de overheid nauwelijks grip heeft op het land, hebben deze groepen vrij spel. Ongeveer de helft van het land is niet meer onder controle van de regering.” Volgens De Bruin is de verschuiving van jihadistische activiteiten naar Afrika een verontrustende trend. „Waar IS eerder actief was in het Midden-Oosten, zijn er nu afdelingen zoals Islamitische Staat West-Afrika. In regio’s met extreme armoede of onvrede weten deze groepen jongeren aan te trekken met beloftes van welvaart en rechtvaardigheid.” In Nederland doen meer dan honderd kerken mee aan Red Wednesday. Volgens De Bruin is het cruciaal om bewustwording te creëren over de situatie van vervolgde christenen. „Christenvervolging voelt vaak als een ver-van-je-bedshow. Maar door verhalen te delen, zoals die van christenen in Afrika, komt het dichterbij.” De Bruin benadrukt het belang van gebed voor de vervolgde kerk. „Organisaties zoals Kerk in Nood bieden gebedskalenders aan, waarmee je heel concreet voor vervolgde christenen kunt bidden.” Daarnaast roept hij op tot solidariteit. „Het is belangrijk dat we een stem geven aan christenen die lijden onder vervolging.”

Uit recent onderzoek blijkt dat ongewenst gedrag, zoals agressie en intimidatie het vaakst in de zorg voorkomen. In de podcast Sprekend RD delen drie zorgmedewerkers hun ervaringen. Ambulance verpleegkundige Thijs Aarten zegt dat de houding van de zorgverlener daarbij een grote rol speelt. Hij kwam bij een patiënt die vuurwapengevaarlijk was en was rustig met de patiënt in gesprek. Totdat even later de politie met veel lawaai en kogelwerende vesten binnenkwam. En toen sloeg de vlam in de pan. Teammanager Esther Vlaming geeft aan dat agressie tegen zorgverleners ook te maken heeft met een veranderende maatschappij; patiënten zijn mondiger en laten zich online informeren over hun situatie. Dan denken ze het soms beter te weten dan de artsen. Dat leidt dan tot agressief gedrag als de artsen en verpleegkundigen niet meegaan in het plan van de patiënt en familie. Wanneer patiënten zorg nodig hebben, wordt de regie over hun leven grotendeels door de zorgverleners uit handen genomen. Dat geeft veel onzekerheid die tot agressie kan leiden. Heel duidelijk uitleggen wat je als zorgverlener gaat doen, is dan belangrijk benadrukken de zorgverleners. Hoewel geen van de zorgverleners agressie goed wil praten, hebben ze er deels wel begrip voor. En oplossingen zoeken ze deels bij zichzelf. In de podcast spreekt postcastredacteur Arno Lagendijk met Dicky Ploeg die werkzaam is als preventiemedewerker bij RST Zorgverleners, ambulance verpleegkundige Thijs Aartend die bij Witte Kruis Ambulancezorg werkt en Esther Vlaming die werkt als teamleider op het Moeder en Kindcentrum in het St. Jansdal ziekenhuis.

Het aantal dodelijke slachtoffers door natuurrampen is hoog, terwijl de weersomstandigheden extremer worden. Zijn we wel goed voorbereid op een ramp in ons land?

Voor starters is het haast ondoenlijk om een eigen huis te kopen. Toch ziet financieel adviseur Jan-Willem van de Poppe mogelijkheden. Het is een uitstekende tijd om je huis te verkopen, maar niet om er een te kopen. Kopers betalen veel meer dan de vraagprijs en woningwaarde. Van de Poppe noemt bedragen van 60.000 tot 100.000 euro die kopers boven de vraagprijs bieden. De vraag is of dat een verstandige keuze is, want de woningmarkt kent ook jaren dat de prijzen veel lager waren, zoals in 2008. Voor starters is het haast onmogelijk een woning te kopen. Wie een woning van rond de vier ton wil kopen, heeft toch snel een inkomen van 80.000 euro bruto nodig. „Wat ik vooral bij klanten zie is dat starters met behulp van ouders een woning kopen via een leen-schenkconstructie.” In de podcast legt Van de Poppe uit hoe dat werkt. In de podcast komen meerdere opties langs voor starters: samen met vrienden of ouders een woning kopen. Het lijken mooie oplossingen, maar zijn het ook verstandige oplossingen? Van de Poppe: „Laten we oppassen voor allerlei kunst- en vliegwerk. Als je kijkt naar je mogelijkheden, kan het zijn dat je zegt: ik kan nu even geen woning kopen, ik moet nu gewoon geduld hebben.”

Stotteren treft wereldwijd miljoenen mensen en kan ingrijpende gevolgen hebben voor carrièrekansen. Journalist Steven de Jong, zelf stotteraar, deelt in de podcast zijn ervaringen over hoe hij als werknemer vaak werd buitengesloten. Voor stottertherapeut Pieter Frijters is stotteren in de meeste gevallen geen spraakprobleem, maar een psychische kwestie, waarbij angst en controle een belangrijke rol spelen.

„Als een andere staat onder de Nederlandse huid kruipt, zijn we de pisang,” zegt brigadegeneraal prof. mr. Paul Ducheine in de podcast Sprekend RD. Hij adviseert om je breed te laten informeren. „Blijft niet in je eigen algoritme gevangen zitten.” In de podcast bespreekt hij de dreigingen vanuit Rusland. De sociaal-politieke stabiliteit in ons land is het meest kwetsbaar. Ducheine legt uit hoe Rusland daar zijn pijlen op richt. „Het is meest lastige doelwit, maar wel het cement van de samenleving.” „De dreiging vanuit Rusland merken we op allerlei manieren,” geeft Paul Ducheine aan. Denk aan de graanblokkades, denk aan de alternatieve verklaringen voor het neerschieten van het vliegtuig MH17. Het meest belangrijke doel van Rusland is het ondermijnen van de sociale cohesie in de Europese landen. Het is een lastig ‘doelwit’, maar het is wel het cement van de samenleving. Als daar maar steeds water langs spoelt, wordt het verband tussen de stenen steeds losser. Het is een traag en sluipend proces, maar wel heel funest voor onze samenleving.” In de podcast Sprekend RD geeft hij voorbeelden hoe Rusland de samenlevingen in Europa bedreigt. Daarnaast is Rusland ook zichtbaar aanwezig op onder meer de Noordzee. „Informatie verzamelen is nodig voordat je actie kunt ondernemen.” Of Nederland en andere landen op dezelfde manier in Rusland te werk gaan, kan Ducheine niet bevestigen, omdat die informatie niet openbaar is. Wel geeft hij aan dat Nederland net zo goed bezig is om inzicht te krijgen in de digitale programma’s van onder meer Rusland en China. Paul Ducheine roept vooral op dat Nederlanders zich breed laten informeren. „De een is heel zorgvuldig in het nieuws dat hij of zij consumeert, een ander zit in een bubbel en heeft dat zelf niet eens in de gaten. Wie ziet wat er gebeurt, gaat het ook snappen. Het is net als met een tekenspelletje. We moeten leren de ‘cijfertjes’ – dat wat we zien – aan elkaar leren verbinden. Dan leren we de samenhang zien.” Daarom pleit de brigadegeneraal ervoor dat we ervoor moeten waken niet in gevangen te zitten in ons ‘algoritme’. „Want als een andere staat onder de Nederlandse huid kruipt, dan zijn we de pisang.”

Het lijkt alsof men in Nederland in het maatschappelijke debat lijnrecht tegenover elkaar staat bij onderwerpen als het klimaat, de boeren en de oorlog tussen Israël en Hamas. Maar klopt dat wel? Volgens filosoof Bart Brandsma is de werkelijkheid anders. „Het grootste deel van de mensen zit in het midden, maar die hoor je bijna nooit.”

„Er is niets bestand tegen aanstekelijk enthousiasme. Voor ouders en docenten geldt: laten kinderen en leerlingen je betrappen op het lezen van een boek”, zegt docent Nederlands Bram Geurtsen. In de podcast Sprekend RD geeft hij samen met collega Marja Hakkenberg antwoord op de vraag waar lezen goed voor is. Bram Geurtsen, werkzaam op het Van Lodenstein College, moet bij deze vraag denken aan het boek ”Dit zijn de namen” van Tommy Wieringa. „Dit boek heeft mij geleerd anders naar vluchtelingen in deze tijd en in ons land te kijken. Lezen verbreedt je blikveld en zorgt dat je je beter kunt inleven in anderen. Als je zegt dat vluchtelingen hier niets te zoeken hebben, vraag je dan eerst af waarom ze hier gekomen zijn. Zo’n boek kan daar een prachtig antwoord op geven.” Marja voegt hier aan toe dat het zeker voor leerlingen binnen een reformatorische scholengemeenschap, maar ook voor docenten en ouders, belangrijk is dat ze een beetje uit onze eigen bubbel komen en ze gaan zien wat er in de maatschappij speelt. Marja: „Ik herinner me dat ik een aantal jaren geleden het boek ”De zwarte met het witte hart” las van Arthur Japin. Voor mij was het een eye-opener. Pas toen begreep ik waarom mensen zo tegen Zwarte Piet kunnen zijn. En als ik dan van leerlingen hoor dat Zwarte Piet behouden moet blijven, dan denk ik: Jongens, kom op, lees eens even dat boek. Verdiep je erin. Dat geeft ook meer begrip voor de mensen om je heen.” In de podcast gaan de docenten ook in op de vraag hoe er over God in boeken wordt geschreven. Bram: „Maarten ’t Hart schreef over God, Die mijn moeder keelkanker bezorgde, Franca Treur worstelt met Gods voorzienigheid: ben ik uitverkoren of niet? Het zijn begrijpelijke vragen die deze schrijvers opwerpen. Dit zijn onderwerpen waar we ook met onze jeugd over in gesprek moeten gaan, want ook onder hen zijn afhakers.”  Marja: „Sinds de Tweede Wereldoorlog leeft de vraag waar God was in Auschwitz. Dogmatisch weten we dat het komt door de zonde. Maar soms vind ik ook wel dat we in onze gezindte zo gemakkelijk het gewenste antwoord geven. Het gaat niet meer door ons heen en we voelen ook niet meer dat het zo erg is wat wij ervan gemaakt hebben.” Kritische schrijvers schudden volgens Marja aan je eigen bestaan en aan je eigen geloofsleven.

Donderdag bezocht Richard Donk de plek waar twee vrienden van hem vorig jaar vermoord zijn. Enerzijds is hij in Israël om verslag te doen voor het Reformatorisch Dagblad, anderzijds raakt de oorlog hem ook persoonlijk. „Iedere keer als ik Israël bezoek, word ik geconfronteerd met de gevolgen van de aanslag op 7 oktober vorig jaar. Die aanslag, de aanleiding tot de huidige oorlog, wordt helaas snel vergeten in de berichtgeving. Ik hoop een eerlijk verhaal te brengen.” Richard bracht een bezoek aan Tel Aviv. „Toen we daar waren ging het luchtalarm af. Hezbollah heeft een ballistische raket, zeggen ze zelf, op Tel Aviv afgevuurd. Dus ja, dan komt het ook wel even heel dichtbij. Maar toen het luchtalarm stopte, gaat het gewone leven weer door.” In Jeruzalem sprak hij zowel met Israëliërs als met Palestijnen. „Die laatsten zeggen echter opvallend weinig. Probeer het iets verderop maar, zeggen ze dan, uit angst voor de geheime dienst van Israël. Je ziet dat zij de situatie in Libanon nauwgezet en angstvallig volgen.” In de podcast vertelt Richard over het regeringsbeleid, de internationale kritiek op Israël en het gesprek dat hij had met Benjamin Philip. Philip is een Jood, afkomstig uit Nederland, die de aanslag van 7 oktober 2023 in Bijbels perspectief plaatst. „Hij is van mening dat in tijden als Israël ver van God vandaan is, op een gegeven de Almachtige aan de ‘noodrem’ trekt, om zijn volk weer hem terug te brengen. En in die zin ziet hij 7 oktober ook wel echt als een wake-up call voor het Joodse volk. Hij zei ook: we zijn echt nu door deze aanslagen voor de keus gesteld. Kies je voor de God van Israël of voor jezelf? Of zich dat vervolgens dan zichtbaar vertaalt in de maatschappij, is de vraag.”